بررسی عزت نفس با تکیه بر آیات قرآنی و روایات

بی شک یکی از مهمترین غایات و اغراض وضع قوانین و تشریع ادیان و بعثت انبیاء، بازداشتن مردم از ذلت و خواری و نائل ساختن ایشان به فضایل اخلاقی وصفات شریف و ستوده می باشد.عزت نفس یکی از فضایل اخلاقی ارزشمند است که بر اندیشه، احساس و رفتار انسان اثر می گذارد. فرد عاقل و هوشیار نفس و روح خود را بزرگ می داند چرا که خداوند از روح خود در او دمیده است و در او استعدادهای بالاتر از اینها وجود دارد. این چنین انسانی به پستی ها و اخلاق رذیله تن در نداده و اجازه تحقیر شدن مقابل دیگران را نمی دهد و هر چه را که غیر خداست کم می داند. مفهوم عزت نفس در قرآن و حدیث با واژه های گوناگونی مانند: کرامت نفس، مناعت طبع، نفاست نفس و... به کار رفته است. از مهم ترین عنصرهای تشکیل دهنده شخصیت عزیزالنفس، می توان به چگونگی بینش وی نسبت به هستی نام برد. همچنین اطاعت و بندگی، توکل، قناعت، قطع امید کردن از مردم، تقوا، ایمان و... در به دست آوردن و افزایش کرامت نفس نقش موثری ایفا می کند و اسلام نیز بر ایجاد این زمینه ها تأکیددارد. آنچه مسلم است عزت حقیقی بالاصاله مخصوص خدا بوده ، به مقتضای فیض و رحمت لایتناهی خود مراتبی از آن را به انسان های شایسته تفویض می کند. واژگان کلیدی: عزت نفس – کرامت نفس - ذلت نفس- نفاست نفس